آمار ازدواج و طلاق‌های کشور در چند سال اخیر، مسرت‌بخش نیست. در هیچ کجای اعداد و ارقام جدول‌ها و نمودارهای سازمان ثبت‌احوال کشور، خبرهای خوبی نمی‌رسد. هرچه هست، کاهش نرخ ازدواج و افزایش طلاق در کشور است.
ازدواج ۸۱هزار زن با مردان ۲۰سال کوچکتر
سفیر خوزستان به گزارش شهروند، براساس آنچه در ویژه‌نامه تحلیلی آمار ثبت وقایع حیاتی سال ۹۲ در کشور با نگاهی به آمارهای بین‌المللی آمده، افزایش ازدواج هم‌سن‌ها و کاهش مدت‌زمان زندگی مشترک است. آنچه در این آمارها خودنمایی می‌کند ثبت ۸۱هزارو۳۸۰ ازدواج است که در آن زنان با مردانی کوچکتر از خود پیمان زناشویی بسته‌اند. همچنین آمارهای سال ۸۸ تا ۹۲ نشان می‌دهد، بیش از ۱۴درصد طلاق‌ها در یک‌سال اول زندگی رخ می‌دهد. یعنی ۲۲هزار و ۳۵ طلاق. این تنها بخشی از تراژدی زندگی زناشویی در ایران است. در بخش ازدواج آمار ۵سال اخیر سازمان ثبت‌احوال کشور به ترتیب در سال ۸۸، ۸۹۰هزار و ۲۰۸ مورد، در سال ۸۹، ۸۹۱هزار و ۶۲۷ مورد، در سال ۹۰، ۸۷۴هزار و ۷۹۲ مورد، در سال ۹۱، ۸۲۹هزار و ۹۶۸ مورد و در سال ۹۲ با کاهشی قابل توجه میزان ثبت ازدواج به ۷۷۴هزار و ۵۱۳ مورد رسیده است.
براساس این آمار، درصد تغییر میزان ازدواج نسبت به سال قبل از آن نیز، به ترتیب از سال ۸۸ تا ۹۲، یک‌درصد، ۲ .۰درصد، منفی ۹ .۱درصد، منفی ۱. ۵ درصد و درنهایت در سال ۹۲، به منفی ۷ .۶ درصد رسیده است. مقایسه آماری از میزان ثبت ازدواج‌ها در استان‌های مختلف هم نشان می‌دهد استان‌های تهران، خراسان رضوی، خوزستان، فارس و اصفهان به ترتیب بیشترین تعداد ازدواج و استان‌های سمنان، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان‌جنوبی و یزد هم به ترتیب کمترین تعداد ازدواج ثبت‌شده را در سال ۹۲ در بین تمام استان‌ها داشته‌اند. جدول مقایسه‌ای این آمار در سال ۹۲ نسبت به سال ۹۱ هم نشان می‌دهد زنجان، قم و یزد رکورددار ثبت کمترین واقعه ازدواج در کشور بوده‌اند. زنجان با ۸ .۲۳ درصد، قم با ۶. ۱۸ درصد و یزد ۷. ۱۳ درصد، رشد منفی در ثبت ازدواج داشته‌اند. از دیگر سو، چهارمحال و بختیاری، با ۳ .۰ درصد، تهران، ۹. ۰ درصد و خراسان‌جنوبی با ۹. ۱ درصد بیشترین میزان ازدواج را در میان تمام استان‌های کشور به خود اختصاص داده‌اند.
کمترین نرخ ازدواج در تهران، البرز و کرمان
از دیگر سو، بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۹۲، نرخ خام ازدواج ثبت‌شده در کل کشور، ۱ .۱۰ در هزار است. آمارهای مقایسه‌ای مشخص می‌کند، در استان‌های اردبیل با ۶ .۱۳ در هزار، زنجان با ۲ .۱۳ در هزار و کردستان با ۲ .۱۳ در هزار، بیشترین نرخ ازدواج ثبت‌شده و در مقابل استان‌های تهران با ۵ .۷ در هزار، البرز با ۶ .۷ در هزار و کرمان با ۸ .۷ در هزار، کمترین نرخ ازدواج ثبت‌شده در کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
در ادامه این آمارها به میانگین سن ازدواج هم اشاره شده؛ میانگینی که در شهرها و روستاها تفاوت چندانی نداشته است. برای زنان و مردان شهری به ترتیب ۵. ۲۳ و ۹. ۲۷ سال و برای زنان و مردان روستایی به ترتیب، ۸. ۲۰ و ۲ .۲۶ سال است. براساس این آمار، بیشترین میانگین سن ازدواج مردان مربوط به استان‌های تهران با ۲ .۲۹ سال و البرز با ۸ .۲۸ سال و کمترین میانگین سن ازدواج برای مردان مربوط به استان‌های سیستان‌وبلوچستان، خراسان رضوی و یزد است که به ترتیب ۱. ۲۵ و ۱. ۲۶ سال است. در همین مدت هم بیشترین میانگین ازدواج زنان مربوط به استان‌های تهران و البرز به ترتیب با ۱ .۲۵ سال و ۶ .۲۴ سال و کمترین آن به استان‌های سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی با ۹. ۲۰ سال و ۱ .۲۱ سال است. یعنی دختران این سه استان زودتر از دختران سایر استان‌های کشور، ازدواج کرده‌اند.
ازدواج ۵۰هزار دختر زیر ۱۵سال
همچنین در توزیع سنی ازدواج هم نکات قابل توجهی آمده که نشان‌دهنده میزان ازدواج دختران زیر۱۸سال در کشور است. براساس این نمودار، در سال ۹۲، ۱۲۹هزار و ۷۸۰ ازدواج میان مردان ۲۴-۲۰ساله با زنان ۲۰-۱۹ساله صورت گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشترین سهم ازدواج‌ها یعنی ۷ .۱۶ درصد متعلق به این دو گروه سنی مردان و زنان بوده است. بنا بر آمارهای اعلام‌شده از سوی سازمان ثبت‌احوال، در سال ۹۲، حدود ۵۰هزار دختر زیر ۱۵سال و حدود ۲۵۰هزار دختر ۱۵ تا ۱۹سال ازدواج کرده‌اند. در ادامه این گزارش، فاصله سنی زوجین هم مورد اشاره قرار گرفته است. نکته قابل توجه این است که بیشترین ازدواج‌های ثبت‌شده مربوط به دختران و پسرانی است که همسن بوده و تفاوت سنی‌شان صفر است. بر همین اساس در سال گذشته در ۹۲هزار و ۳۶۵ یعنی ۹ .۱۱درصد ازدواج‌های ثبت‌شده در کشور، فاصله سنی زوجین، صفر بوده است. در کنار آن هم ازدواج‌هایی با فاصله سنی بیش از ۲۰سال و کمتر از ۲۰سال یعنی زنان بزرگتر از مردان هم دیده می‌شود.
در سال گذشته، ۹هزار و ۱۷۹ مورد ازدواج که مردان بیش از ۲۰سال از همسرانشان بزرگتر بوده‌اند و ۱۰۷ ازدواج که زنان بیش از ۲۰سال از همسرانشان بزرگتر بوده‌اند هم به ثبت رسیده است. این آمارها نشان می‌دهد که بزرگتر بودن مردان از زنان برای ازدواج حتی برای یک‌سال، همچنان شیوع بالایی دارد. با این همه میانگین اختلاف سنی زوجین در زمان ازدواج در سال ۹۲، ۲.۵سال است. این آمارها نشان می‌دهد که سال گذشته ۱۸۱۵ زن با مردانی که ۱۱ تا ۱۵سال از خودشان کوچکتر بوده‌اند صورت گرفته است. تعداد ازدواج‌های زنان با مردانی که ۱۰سال از آنها کوچکتر بوده‌اند در سال گذشته ۸۵۶ مورد بوده است. ۱۶هزار و ۶۵۳ ازدواج نیز بین زنان با مردانی که ۲سال کوچکتر بوده‌اند در سال گذشته صورت گرفته است. براساس این آمارها پارسال ۸۱هزار و ۳۸۰ ازدواج ثبت شده که در آن مردان کوچکتر از زنان بوده‌اند. بررسی این آمارها نشان می‌دهد که پارسال ۲۹۷ زن با مردانی ازدواج کرده‌اند که ۱۶ تا ۲۰سال از خودشان کوچکتر بوده‌اند.
سال ۹۲ رکوردار ثبت طلاق
در کنار ازدواج، آمار طلاق هم دیده می‌شود. اعداد و ارقام مربوط به طلاق اما رشد قابل توجهی داشته است. براساس جدول ثبت طلاق در کشور طی سال‌های ۸۸ تا ۹۲، بیشترین میزان طلاق در ۵سال گذشته، در سال ۹۲ با ۱۵۵هزار و ۳۶۹ طلاق ثبت شده که نسبت به سال قبل از آن، ۴ .۳ درصد رشد داشته است. در این ۵سال هم، بیشترین رشد طلاق مربوط به سال ۸۸ است که با ثبت ۱۲۵هزار و ۷۴۷ مورد، نسبت به سال قبل از آن یعنی سال ۸۷، ۸. ۱۳ درصد رشد داشته است.
ثبت بیشترین طلاق‌ها در تهران و خراسان رضوی
اما درصد تغییرات ثبت آمار طلاق در سال ۹۲ نسبت به سال ۹۱ نشان می‌دهد، تهران با ۲۹هزار و ۲۵۲ طلاق بیشترین و ایلام با ۶۱۸ مورد کمترین میزان طلاق را در کشور داشته‌اند. پس از تهران هم خراسان رضوی با ثبت ۱۶هزار و ۲۲۴ مورد طلاق جایگاه دوم و فارس با ۹هزار و ۴۳۸ مورد، جایگاه سوم ثبت طلاق در کشور را به خود اختصاص می‌دهند.همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۹۲، نرخ خام طلاق ثبت‌شده در کشور، ۲ در ۱۰۰۰ است، البته مقایسه نرخ طلاق ثبت‌شده در استان‌های کشور نشان می‌دهد که استان‌های خراسان رضوی، کردستان و گیلان بیشترین نرخ طلاق و استان‌های سیستان‌وبلوچستان، ایلام و یزد کمترین نرخ طلاق را در سال ۹۲ داشته‌اند.
۱۴درصد ازدواج‌ها در سال اول به جدایی ختم می‌شود
در ادامه این آمارها، به طول مدت ازدواج به‌عنوان شاخص مورد استفاده در مسائل جمعیت‌شناختی مورد اشاره قرار گرفته است. از تمام رویدادهای ثبت‌شده طلاق در سال ۹۲، ۲۲هزار و ۳۵ زوج کمتر از یک‌سال زندگی مشترک داشته‌اند که این افراد ۲. ۱۴درصد را تشکیل می‌دهند. پس از آن نیز ۱۸هزار و ۶۵۹ مورد از طلاق‌ها در یک تا دو‌سال زندگی، ۱۴هزار و ۳۱۱ مورد در ۲ تا ۳سال اول زندگی و ۱۱هزار و ۵۶۲ طلاق در ۳ تا ۴سال اول زندگی رخ داده است. به‌طورکلی در سال گذشته ۷۶هزار و ۶۱۱ طلاق در ۵سال اول زندگی رخ داده است.
افزایش قابل توجه شاخص ازدواج به طلاق در سال ۹۲ نسبت به سال ۸۸
در سال ۹۲، به‌طور متوسط طول مدت زندگی مشترک در کشور ۹.۷سال بوده است که استان‌های اردبیل با میانگین ۵.۵سال و ایلام با میانگین ۶.۵سال کمترین مدت دوام زندگی و استان‌های گیلان با میانگین ۱۰سال و البرز با میانگین ۸.۹سال بیشترین طول مدت دوام زندگی تا واقعه طلاق را در بین استان‌های کشور داشته‌اند. نکته قابل توجه در ثبت طلاق، شاخص نسبت طلاق به ازدواج است. بررسی‌ها نشان می‌دهد این شاخص در سال‌های گذشته روندی افزایشی داشته که نشان از افزایش تعداد طلاق یا افزایش نیافتن تعداد ازدواج در جامعه دارد. نمودارها نشان می‌دهند شاخص نسبت طلاق به ازدواج در سال ۸۸ رقمی حدود ۱. ۱۴ بوده که این رقم در سال ۹۲، به ۱ .۲۰ رسیده است، یعنی در سال ۸۸ حدود ۱۴ طلاق در برابر هر یکصد ازدواج وجود داشته، درحالی‌که در سال ۹۲ در برابر هر یکصد ازدواج حدود ۲۰ طلاق ثبت شده است. استان البرز با عدد ۳۳ و تهران با ۶. ۳۱ بیشترین مقدار شاخص طلاق به ازدواج را در سال ۹۲ به خود اختصاص داده است، یعنی در استان البرز در مقابل هر ۱۰۰ ازدواج ثبت شده، ۳۳ طلاق به وقوع پیوسته است. استان‌های سیستان‌وبلوچستان، ایلام و چهارمحال و بختیاری هم کمترین رقم این شاخص در کشور را داشتند.